Το κανονάκι είναι γνωστό στην Ελλάδα από την αρχαιότητα. Η ονομασία του πιθανότατα προέρχεται από τον κανόνα, το πειραματικό μονόχορδο του Πυθαγόρα ενώ είναι γνωστό και ως τρίγωνο, επιγόνειο ή ψαλτήριο. Η προέλευση του οργάνου ανιχνεύεται στον ασιατικό χώρο, πολλούς αιώνες πριν από τους αρχαιοελληνικούς κλασικούς χρόνους. Υπάρχουν γραπτές μαρτυρίες για το ψαλτήριο ή επιγόνειο στην αρχαία Ελλάδα, ωστόσο η απουσία εικονογράφησής του δεν μας επιτρέπει να εξακριβώσουμε τη σχέση του αρχαιοελληνικού ψαλτηρίου με το σύγχρονο κανονάκι. Στους βυζαντινούς χρόνους αντιθέτως τόσο τα εικονογραφημένα χειρόγραφα όσο και οι τοιχογραφίες σε ναούς μας δίνουν πολλές πληροφορίες για το ψαλτήριο, μουσικό όργανο σε σχήμα τριγώνου ή τραπεζίου καθώς και τον τρόπο που κρατιέται και παίζεται.
Το κανονάκι είναι νυκτό όργανο με πλαστικές χορδές, σχήματος τραπεζίου και παίζεται με δυο πένες που προσδένονται με μεταλλικές δακτυλήθρες στους δείκτες. Αποτελεί και χρήσιμο βοήθημα για την εκμάθηση διαστημάτων που αφορούν στις προφορικές μουσικές παραδόσεις των ιδιωμάτων της νοτιοανατολικής Μεσογείου.
Το κανονάκι φαίνεται να έχει πρωταγωνιστικό αλλά και συνοδευτικό ρόλο σε μουσικά ιδιώμτα της ευρύτερης Θράκης, Κωνσταντινούπολης, Μικράς Ασίας, Μακεδονίας και άλλων περιοχών της Ανατολίας και του Αραβικού κόσμου.